Bipolar Afektif Bozukluk

Bipolar afektif bozukluk, eski adıyla manik depresif bozukluk diye de bilinir. Bi:iki ve polar:uç anlamına gelir ve böylece iki uçlu bozukluk da denir.Hastalıkta duygudurumun bir ucunda kabarmış, taşkın,olağandışı yükselmiş duygudurum dönemi (mani) bulunurken diğer uçta tam aksi  çökkün ,durgun ve yavaşlamış duygudurum dönemi (depresif dönem) vardır. Bipolar bozuluk tanısı için en az bir mani dönemi olmalıdır. Mani diyebilmek için belirtilerin en az bir hafta ya da hastaneye yatış gerekmişse herhangi bir süre,hemen hergün ve gün boyu sürmesi, kişinin iş,sosyal işlevselliğinde belirgin bir azalma olması ve bunun madde,ilaç,başka bir hastalık gibi bir nedenden kaynaklanmıyor olması gerekir. Manide benlik saygısında abartılı bir artış, uykusuzluk,çok konuşma,düşünce uçuşmaları,kötü sonuçlar doğurabilecek aşırı para harcama,düşüncesizce cinsel girişimlerde bulunma,iş yatırımı yapma belirtileri sık görülür. Ağır klinik tablolarda gerçekle bağın tamamen koptuğu görülebilir.

         Hipomani denen tablo ise maninin daha hafif halidir ve belirtiler ardışık dört gün olmalıdır.(Major depresyon için bkz.depresyon)

           Bipolar bozukluğun alt tipleri vardır.Başlıcaları:

          Tip 1:Mani ve majör(ağır)depresyon dönemleri

          Tip 2:Hipomani ve majör depresyon dönemleri

          Tip 3:Hipomani ve ağır olmayan depresyon dönemleri yani siklotimi

       Bu dönemler arasında tam iyileşme olması,hastanın eski işlevselliğine dönmesi çoğu kez mümkündür. Hastalığın bir diğer önemli özelliği ise mevsimsel özellik göstermesidir.

        Bipolar bozukluğun temelinde ortalama 2/3  genetik faktörlerin olduğu, travmatik ve stresli yaşam olaylarının hastalığın daha çok ilk ortaya çıkışında etkili olduğu düşünülmektedir.Beyinde iletiyi sağlayan maddelerin taşınmasında veya düzeylerinde değişikikler olduğu bilinmektedir.Hastalığın  sıklığı %3-5 olup kadın erkek oranı eşittir.

        Hastalığın tamamen yok edilmesi günümüz tıbbında mümkün değildir.Genetik faktörler başlıca neden olduğu için tedavide esas ilaç kullanımıdır. Duygudurum dengeleyiciler (lityum,valproik asit lamotrijin gibi),antipsikotikler en sık kullanılan ilaçlardır.Antidepresanlar manik kaymaya neden olabileceğinden kullanımı sınırlıdır ve tek başına kullanılmazlar. Psikoterapiler daha çok, stabl hastalarda hastalığı tanımak, farkındalığı arttırmak için kullanılabilir.Farkındalığın artması ile  atakların erken tespiti,engellenmesi ,hafif geçirilmesi sağlanabilir. Aile ve yakın çevrenin bilgilendirilmesi yanı sıra toplumun bilgilendirilmesi ve damgalamanın önüne geçilmesi önemlidir. Düzenli tedavi ile bipolar bozukluğu olan hastaların olağan yaşantı sürmeleri oldukça mümkündür.